Kompyuter turlari
Loyihani qo'llab quvvatlash uchub buyerga bosing
Kompyuterlarni ma’lumotlarni qayta ishlash imkoniyatlari va hajmiga qarab ikki xil toifaga ajratish mumkin.
Ma’lumotlarni qayta ishlash imkoniyatlariga ko’ra, kompyuter uch turga bo’linadi:
- Analog kompyuter
- Raqamli kompyuter
- Gibrid kompyuter
Analog kompyuter
Analog kompyuterlar analog ma’lumotlarni qayta ishlash uchun mo’ljallangan. Analog ma’lumotlar uzluksiz o’zgarib turadigan va diskret qiymatlarga ega bo’lmagan doimiy ma’lumotlardir. Aytishimiz mumkinki, analog kompyuterlar har doim tezlik, harorat, bosim va oqim kabi aniq qiymatlarga muhtoj bo’lmagan joylarda qo’llaniladi.
Analog kompyuterlar o’lchash moslamasidan olingan ma’lumotlarni avval raqamlar va kodlarga aylantirmasdan bevosita qabul qiladi. Ular jismoniy miqdorning uzluksiz o’zgarishini o’lchaydilar va odatda chiqishni terish yoki o’lchovda o’qish sifatida ko’rsatadilar. Spidometr va simob termometri analog kompyuterlarga misol bo’la oladi.
Analog kompyuterlardan foydalanishning afzalliklari
-
Bu bir vaqtning o’zida real vaqt rejimida operatsiyalar va hisoblash imkonini beradi. Analog mashinaning imkoniyatlari ichida barcha ma’lumotlarni doimiy ravishda namoyish etiladi.
-
Ba’zi ilovalarda kirish yoki chiqish ma’lumotlarini raqamli elektron shaklga va aksincha aylantirish uchun konvertorlar yordamisiz hisob-kitoblarni amalga oshirish imkonini beradi.
-
Dasturchi vazifani analog kompyuterning dinamik diapazoni uchun kengaytira oladi. Bu muammo haqida tushuncha beradi va xatolar va ularning oqibatlarini tushunishga yordam beradi.
Analog kompyuterlarning turlari
- Logarifmik chiziqlar:
- Bu mexanik analog kompyuterlarning eng oddiy turlaridan biridir. U ikkita ustundan yasalgan va asosiy matematik hisob-kitoblarni bajarish uchun ishlab chiqilgan. Hisoblashni amalga oshirish uchun chiziqli ustun boshqa ustundagi belgilarga mos kelish uchun siljiydi.
- Differensial tahlilchi:
- U differentsial hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun ishlab chiqilgan. Differensial hisoblarni echish uchun g’ildirak va disk mexanizmlari yordamida integratsiyani amalga oshiradi.
- Qal’a soati:
- Al-Jaroziy tomonidan ixtiro qilingan. U dasturlash ko’rsatmalarini saqlashga muvaffaq bo’ldi. Uning balandligi 11 fut atrofida edi va u vaqt, burj, quyosh va oy orbitalarini ko’rsatish bilan ta’minlangan. Shuningdek, ushbu qurilma foydalanuvchilarga joriy mavsumga qarab kun uzunligini belgilash imkonini berishi mumkin.
- Elektron analog kompyuter:
- Bu turdagi analog kompyuterlarda fizik hodisalarni simulyatsiya qilish uchun elektr signallari kondensator va rezistorlar orqali o’tkaziladi va ushbu jarayonda komponentlarning mexanik o’zaro ta’siri sodir bo’lmaydi. Elektr signalining kuchlanishi tegishli displeylarni hosil qiladi.
Raqamli kompyuter
Raqamli kompyuter yuqori tezlikda hisoblash va mantiqiy operatsiyalarni bajarish uchun mo’ljallangan. U dastlabki ma’lumotlarni raqamlar yoki ikkilik raqamlar (0 va 1) ko’rinishida kiritadi va chiqishni ishlab chiqarish uchun xotirasida saqlangan dasturlar bilan qayta ishlaydi. Noutbuklar, ish stoli kompyuterlari, shu jumladan biz uyda yoki ofisda foydalanadigan smartfonlar kabi barcha zamonaviy kompyuterlar raqamli kompyuterlardir.
Raqamli kompyuterlarning afzalliklari
- Katta hajmdagi ma’lumotlarni saqlash va kerak bo’lganda ularni osongina olish imkonini beradi.
- Raqamli tizimlarga yangi xususiyatlarni osongina qo’shish mumkin.
- Raqamli tizimlarda faqat dasturni o’zgartirish orqali apparatda hech qanday o’zgarishsiz turli xil ilovalardan foydalanish mumkin.
- Mikrosxemalarning rivojlanishi tufayli uskunaning narxi hamyonbop.
- Ma’lumotlar raqamli ravishda qayta ishlanishi sababli yuqori tezlikni taklif qiladi.
- Bu juda ishonchli, chunki u xatolarni tuzatish kodlaridan foydalanadi.
Gibrid kompyuter
Gibrid kompyuter ham analog, ham raqamli kompyuterning xususiyatlariga ega. Analog kompyuter kabi tezkor va raqamli kompyuterlar kabi xotira va aniqlikka ega. U ham uzluksiz, ham diskret ma’lumotlarni qayta ishlay oladi. U qayta ishlashdan oldin analog signallarni qabul qiladi va ularni raqamli shaklga aylantiradi. Shunday qilib, u analog va raqamli ma’lumotlar qayta ishlanadigan maxsus dasturlarda keng qo’llaniladi. Misol uchun, yoqilg’i oqimining o’lchovlarini miqdor va narxga aylantiradigan benzin nasoslarida protsessor ishlatiladi. Xuddi shu tartibda, ular samolyotlarda, shifoxonalarda va ilmiy dasturlarda qo’llaniladi.
Gibrid kompyuterlardan foydalanishning afzalliklari
- Analog quyi tizimning to’liq parallel konfiguratsiyasi tufayli uning hisoblash tezligi juda yuqori.
- U aniqroq va foydaliroq bo’lgan aniq va tez natijalarni beradi.
- Real vaqtda katta masalalrni yechish va boshqarish imkoniyatiga ega.
- Ma’lumotlarga operativ ishlov berishda yordam bera oladi
Kompyuter o’lchamiga ko’ra turlari
Superkompyuter
Superkompyuterlar eng katta va eng tezkor kompyuterlardir. Ular katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlash uchun mo’ljallangan. Superkompyuter bir soniyada trillionlab ko’rsatmalarni qayta ishlay oladi. U bir-biriga bog’langan minglab protsessorlarga ega.
Superkompyuterlar, ayniqsa, ob-havo prognozi, ilmiy simulyatsiyalar va yadroviy energiya tadqiqotlari kabi ilmiy va muhandislik dasturlarida qo’llaniladi. Birinchi superkompyuter 1976 yilda Rojer Krey tomonidan ishlab chiqilgan.
Superkompyuterlarning xususiyatlari
- U yadroviy qurolni virtual sinovdan o’tkazish, muhim tibbiy sinovlar uchun ishlatiladi.
- U iqlim modellarini va ob-havo sharoitlarini prognoz qilishni o’rganishi va tushunishi mumkin.
- Uchuvchilar uchun boshlang’ich darajadagi parvoz simulyatorlarini tayyorlashda yordam beradi.
- Fond bozori va bitkoin kabi onlayn valyuta dunyosini boshqarishda muhim rol o’ynadi
- Turli xil jiddiy kasalliklarni tashxislashda va miya shikastlanishlarida, insultlarda va hokazolarda aniq natijalarni olishda yordam beradi.
- Quyosh tizimi, sun’iy yo’ldoshlar va Yer harakatini o’rganish natijasida olingan ma’lumotlarni aniq tahlil qilish orqali ilmiy tadqiqot sohalarida yordam beradi.
Blok kompyuter
Blok kompyuterlar bir vaqtning o’zida yuzlab yoki minglab foydalanuvchilarni qo’llab-quvvatlash uchun mo’ljallangan. Ular bir vaqtning o’zida bir nechta dasturlarni qo’llab-quvvatlashlari mumkin. Bu ular bir vaqtning o’zida turli xil jarayonlarni bajarishi mumkinligini anglatadi. Ushbu turadgi kompyuterlarning bu xususiyatlari ularni katta hajmdagi ma’lumotlarni boshqarish va qayta ishlashga muhtoj bo’lgan bank va telekommunikatsiya sohalari kabi yirik tashkilotlar uchun ideal qiladi.
Blok kompyuterlarning xususiyatlari
- Katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlashga qodir, masalan. bank sektorida bir soniyada millionlab operatsiyalar.
- Uzoq muddat foydalana olish, 50 yilgacha muammosiz ishlashi mumkin.
- Katta hajmdagi xotira boshqaruvi bilan mukammal ishlash imkonini beradi.
- Yuklamani boshqa protsessorlar va kirish/chiqish terminallari o’rtasida taqsimlash imkoniyatiga ega.
- Saqlangan ma’lumotlarni va boshqa doimiy ma’lumotlar va ma’lumotlar almashinuvini himoya qilish qobiliyatiga ega.
Mini kompyuterlar
Bu o’rta o’lchamli ko’p ishlov beruvchi kompyuter. U ikki yoki undan ortiq protsessordan iborat bo’lib, bir vaqtning o’zida 4 dan 200 gacha foydalanuvchini qo’llab-quvvatlaydi. Mini kompyuterlar institut va bo’limlarda hisob-kitob, buxgalteriya hisobi va turli boshqaruv kabi vazifalarni bajarish uchun ishlatiladi. Mini kompyuter blok kompyuter va mikrokompyuter o’rtasida joylashgan, chunki u asosiy kompyuterdan kichikroq, lekin mikrokompyuterdan kattaroqdir.
Mini kompyuterning xususiyatlari
- Vazn jihatidan yengil bo’lib, uni olib yurish va har qanday joyga joylashtirishni osonlashtiradi.
- Blok kompyuterlarga qaraganda arzonroq.
- Hajmi bilan solishtirganda juda tez.
- Boshqariladigan operatsion muhitni talab qilmaydi.
Ishchi stansiyalar
Texnik yoki ilmiy ilovalar uchun mo’ljallangan yagona foydalanuvchi kompyuter. Unda tezroq mikroprotsessor, katta hajmdagi operativ xotira va yuqori tezlikdagi grafik adapterlar mavjud. U odatda katta tajribaga ega bo’lgan muayyan ishni bajaradi. Shunga ko’ra, ular dasturiy ta’minotni ishlab chiqish, dizaynerlik va ko’plab muhandislik sohalari doirasidagi maxsus ilovalar uchun ishlatiladi.
Ishchi stansiyaning xususiyatlari
- Biznes yoki professional foydalanish uchun bitta foydalanuvchi uchun mo’ljallangan yuqori samarali kompyuter tizimi.
- Shaxsiy kompyuterga qaraganda kattaroq saqlash hajmi, yaxshi grafik va kuchli protsessorga ega.
- Animatsiyalar yasash, ma’lumotlarni tahlil qilish, audio va videolarni yaratish va tahrirlash bilan shug’ullanishi mumkin.
Quyidagi besh xususiyatga ega bo’lgan har qanday kompyuterni ish stantsiyasi deb atash yoki ish stantsiyasi sifatida foydalanish mumkin:
- Bir nechta protsessor yadrolari:
- oddiy noutbuklar yoki kompyuterlarga qaraganda ko’proq protsessor yadrolariga ega.
- ECC RAM:
- Xatolarni tuzatuvchi kod xotirasi bilan ta’minlangan bo’lib, u xotira xatolarini tizimning ishlashiga ta’sir qilmasdan oldindan tuzatishi mumkin.
- RAID (disklar massivi):
- Ma’lumotlarni saqlash yoki qayta ishlash uchun bir nechta ichki qattiq disklarga ishora qiladi. RAID har xil turdagi bo’lishi mumkin, masalan, ma’lumotlarni qayta ishlash uchun bir nechta drayvlar yoki aks ettirilgan drayvlar bo’lishi mumkin, bunda bitta disk ishlamasa, boshqasi ishlay boshlaydi.
- SSD:
- Bu an’anaviy qattiq disklardan yaxshiroqdir. Uning harakatlanuvchi qismlari yo’q, shuning uchun fizik ta’sirlanish ehtimoli juda kam.
- Optimallashtirilgan, yuqori darajadagi grafik adaptor:
- Bu markaziy protsessor yukini kamaytiradi. Masalan, protsessor ekran chiqishini qayta ishlashda kamroq resurs sarflashiga yordam beradi.
Mikrokompyuter
Mikrokompyuter shaxsiy kompyuter sifatida ham tanilgan. Bu shaxsiy foydalanish uchun mo’ljallangan umumiy maqsadli kompyuter. U markaziy protsessor, xotira, saqlash maydoni, kirish birligi va chiqish bloki sifatida mikroprotsessorga ega. Noutbuklar va ish stoli kompyuterlari mikrokompyuterlarga misol bo’la oladi. Mikrokompyuterlarda film tomosha qilish, internet tarmoqlaridan izlanishlar yoki ofis ishlari uchun foydalanish mumkin.
Mikrokompyuterning xususiyatlari
- Barcha turdagi kompyuterlar orasida o’lchamlari bo’yicha eng kichikidir.
- Cheklangan miqdordagi dasturiy ta’minotdan foydalanish mumkin.
- Bu shaxsiy ishlar uchun mo’ljallangan. Bir vaqtning o’zida faqat bitta foydalanuvchi ishlay olishi mumkin.
- Foydalanuvchidan foydalanish uchun maxsus ko’nikmaga ega bo’lishni talab qilmaydi.